بانک مرکزی بار دیگر در اقدامی دستوری تصمیم به افزایش کارمزدها دارد بدون آنکه خواست افکار عمومی برای بزرگترین تصمیم گیرنده مالی و پولی کشور مهم باشد.

به گزارش پایگاه خبری پارسیان به نقل افکارنیوز؛ براساس تصمیمی که بانک مرکزی اتخاذ کرده بود، قرار بود از ابتدای آبان ماه سال جاری به ازای هر تراکنش در دستگاه های کارت خوان فروشگاهی مبلغ ۱۰۰ تا ۱۲۰ تومان از دارندگان این دستگاه ها کارمزد دریافت و این کارمزد از حساب بانکی آنها کسر شود. اخذ کارمزد از کارت خوان ها که بانک مرکزی اعلام کرده با مخالفت شدید اتحادیه های صنفی روبرو شد که منتقدان زیادی داشت. طبق گزارش ها بانک مرکزی ناچار شده تصمیم گیری در این باره را به شورای پول و اعتبار واگذار کند.

اما بانک مرکزی به پنج دلیل باید اخذ کارمزد از دستگاه های کارتخوان را به فراموشی بسپارد و به طور کل این طرح را در خطوط قرمز اقتصادی کشور قرار دهد:

۱- اولین دلیل مربوط به هزینه چاپ اسکناس است. با تعیین کارمزد برای دستگاه های کارتخوان، به طورقطع بسیاری از اصناف از وجود این دستگاه ها در مغازه های خود چشم پوشی خواهند کرد و آنها را جمع آوری خواهند کرد. به دنبال این موضوع، پول نقد جایگزین استفاده از کارتخوان خواهد شد. درنتیجه بانک مرکزی مجبور است اسکناس بیشتری چاپ کند. چاپ اسکناس بیشتر نیز معادل تحمیل هزینه بالاتر به خود بانک مرکزی خواهد بود.

ضریب فرسایش اسکناس در ایران بسیار بالاست. برای هر اسکناسی که در دستان ما می چرخد مقدار زیادی هزینه چاپ صرف می شود از طراحی تا چاپ. شاید برای هر برگ اسکناس ده هزار تومانی، هزار تومان هزینه چاپ صرف شده است. بانک مرکزی می تواند با گسترش پول الکترونیک به جای دریافت کارمزد مبلغ ناشی از صرفه جویی چاپ اسکناس را به جای یارانه در اختیار فروشگاه دارها قرار دهد که اینها به استقبال از کارتخوان ترغیب شوند.

۲- دومین دلیلی که بانک مرکزی بابت اخذ کارمزد از دستگاه های کارتخوان متضرر خواهد شد به افزایش هزینه های این بانک مربوط می شود. با اخذ کارمزدها اصناف دستگاه های پوز را جمع آوری خواهند کرد. در نتیجه مردم برای انجام خریدهایی که نیازمند نقدینگی زیاد است، برای دریافت پول به بانک ها مراجعه خواهند کرد. درنتیجه مشتری شعب بانک ها افزایش خواهد داشت و به دنبال آن، بانک مجبور است کارمند بیشتری را استخدام کند.

استخدام کارمند بیشتر نیز معادل افزایش هزینه بانک هاست. از سوی دیگر با استخدام کارمندهای بیشتر، بهره روی بانک ها کاهش می یابد. درنهایت این بار نیز خود بانک ها هستند که از محل اخذ کارمزدها ضرر می کنند.

۳- با اخذ کارمزدها و کاهش تمایل به استفاده از دستگاه های کارت خوان، مردم برای تامین اسکناس خریدهای روزانه خود، ناچار به مراجعه به دستگاه های خودپرداز خواهند شد. درنتیجه صف های طولانی در برابر دستگاه های خودپرداز تشکیل می شود. با تشکیل صف های طولانی دریافت اسکناس در برابر دستگاه های خودپرداز، هزینه استهلاک این دستگاه ها افزایش خواهد یافت. درنتیجه بانک مرکزی همان مقدار پولی را هم که از محل دریافت کارمزد دستگاه های کارتخوان به دست می آورد باید صرف هزینه استهلاک دستگاه های خودپرداز کند!

۴- جمع شدن دستگاه های کارتخوان درنتیجه افزایش کارمزدها، بیش از آنکه به ضرر اصناف یا مردم باشد به ضرر خود بانک مرکزی تمام خواهد شد. به دنبال اخذ کارمزد از این دستگاه ها، اصناف پوزهای خود را جمع آوری خواهند کرد. در بانکداری الکترونیک پول نقد وجود ندارد و آنچه وجود دارد، پول مجازی یا الکترونیک است. درنتیجه هزینه های بانک مرکزی تا حد زیادی کاهش خواهد داشت. اما اخذ کارمزد رویگردان شدن مردم و اصناف از خدمات بانکداری الکترونیک را به همراه خواهد داشت.

درنتیجه اصناف مجبور خواهند شد پول نقد حاصل از فروش کالا و خدمات را دوباره با مراجعه حضور به بانک ها سپرده گذاری کنند. سپرده گذاری پول نقد به صورت اسکناس در حساب های بانکی همانا و افزایش دوباره هزینه های بانک ها همان! درنتیجه دوباره بانک ها از این محل نیز متحمل افزایش هزینه خواهند شد؛ چرا که افزایش اسکناس ها هزینه نگه داری از آن را افزایش خواهد داد.

۵- اما آخرین دلیل: ضریب امنیت استفاده از پول الکترونیک بالاتر از پول های کاغذی است آن هم در شرایط امروزی ما که اسکناس ها بی ارزش شده اند و ما برای خرید هر کالایی باید حجم زیادی از اسکناس را به کوچه و بازار ببریم. این موضوع خطرات زیادی را می تواند به همراه داشته باشد و سرقت های خیابانی و دیگر آسیب های اجتماعی ممکن است بار دیگر اوج بگیرد. این درحالیست که پول الکترونیک کارت کوچکی است که ما در کیفمان می گذاریم و درصورت سرقت، امکان برداشت پول از آن نزدیک به صفر است.

بنابراین استفاده از پول الکترونیک نه برای جامعه ما بلکه بر هر جامعه ای یک سرنوشت محتوم است.